Nymphs vibrations inside a visual artist - Story by Andi Bica

Meditation on the cycle of nudes by Parid Dule

by Andi Bica

A  strange painting exhibition inside an intimate environment in Tirane, ( Albania)  small as well as social , surrounded with the mural on the ceiling , with friendly people and a host of other gravity in the lobby with wooden benches for the hosts as the train station where tickets were expected to counter the counter and served with feast images from curator co dialog. This is the air of a Love&Art event. 

Like a Chamber of Albanian Post Modern Beauty created by the author Parid Dule , I felt this energy of  his 12 artistic works in oil on canvas. The painting  " Symphony of Universe " at the center of the composition, was explored by seeing  how three nymphs with violin melody perform between their stellar galaxies .

The symbiosis of the painter and curator discern that arrives as a meeting point values with special emotion exposure brought some nudes published and some previously unrecognized by viewers of the author . It has even expressed surprised sensitive and erotic quality by the author to Femininity perimeter . 

The curator of the exhibition on Pinguri Nurjona revealed her feelings towards assessing Dule painting treatise Women nymph and place which touches not as an object of entertainment but as  brightness  creatures .

Music as Nurjona tells, changed the air of this exhibition opening the evening with the sounds of  notorious and cooler  DJ Abbas  the Father of Gjoleka, who  illustrate with nice sounds the  works of art under the rhythms of Acid Jazz and ravishing voice of Paolo Contes in the spaces Tirana's Express Center .

Color and graphic balances are strained within the axis of this new painting of the artist , where both muse and stick to the left edge slightly skewed not extinguish the light , the third muse , who balanced somewhat oval light up on the opposite side . 

Parid reveals texture that makes me see the cosmos through the vibrations of beauty to become more sensitive like the wave's nature of light.

Psychological motive  is regarded to the arched and naked girl emerging from the bath and the water droplets caress the hair , lips provocation comes sites , direct and penetrating . She moves everything inside of the visitor, as displayed on the canvas : she is so secret and soft , sweet and full of gusto.

Unique as phenomenon is spread between his nymphs  the same as the expression that there are'n  t two loves alike. Typology forms of nudes and portraits even if the model can be the same character is quite different from one painting to another .

A simple motive of Nude which is like a "Sleeping beauty" is extended  by an  idyllic nature nuance confronting  to the other beauties.. The attitude reminds me of some classic nudes  from world masters as Goya, Ingres or Rubens but with Dule's originality stamp and distinct-ed by his deeper sound.

Poetically seen inside the painting of the "Girl in the bathroom", the details of  her neck followed from her closed eyes curving sideways , in the forms of the feminine body, feels authenticity accompanies the gesture all the delicacy of the fabric holding prayer as a rebel . In the background surrounded by warm spots and cold on the face , knees and chest is slightly affected by the color green , making me feel closer. Refraction in the brush strokes as on the system textile yarns craft work .

Hiding the half and full face , blindfolded and opened one eye , covered with hair river and followed by the revelation of feminine forms in standing position once gathered on the sofa as moving on the water lily , the live-coat times as the coal on fire. Wherever twist and turn each of these paintings Parid's it stays balanced .

Femininity expression of his nudes is created in oil on canvas , decorated by our solid color , heated , coated with plants , flowers and primal shapes (circles , Triangulation , quadratic ) .

The Albanian painter Parid Dule comes to the public in his sincere way , a brave lover and romantic dreamer, selective in works and in a subsequent defense of certain values shown up in this exhibition, which  marks a new stage in his creative life . The artist communicates through images with young people of any age , because it has the courage to be himself . The relationship with the cosmos on his adventurous journey keeps track from reality of the Albanian Beautie's fountain leading him to an internal light and genealogical research .

link in albanian newspaper Shqiptarja.com:

http://www.shqiptarja.com/kulture/2730/e-bukura-mbi-altar-meditim-mbi-ciklin-e-nudove-te-piktorit-parid-dule-196597.html#sthash.njSTeB9R.dpuf  

link in the Swiss journal Bota Sot:

SYMPHONIC JAZZ FROM SHKODRA IN COLORS Story By Andi Bica

• 
   
  Reflections on the work of visual artist Pali George.
  

Walking in the natural park of dreams and experiences loaded painter Pali George at the Albanian National Gallery of Art in Tirana; makes you stop before the Queen of dragonflies.



Femininity of artistic creation , invites me to rethink the queen inside the totemic  Real Women which correspond to the art work named Queen of Pilivesa.

 It is said that the features of the alphabet is inscribed by the Creator on the wings of butterflies , but the wings of dragonflies carry tunes of  the artist's love affected .

This fantastic journey follows the path beyond forest - color knitted dream sounds . 

Lay off of a house as the stone is so vaporous heart shaped rocked out to see godmothers or apple soft laugh of  the Highlands in Razma ,  Shkrel implemented by mountains , above the fertile plain of the valley of Cemi river . Its silver yarn end another awakening melody is " Serious music " by the grandmother of George Pali . Urban Serenade from Shkodra City  becomes  jazz symphony in the sky and sitting by the artist on the move too little lights twinkle colorful constellations.

Collage honors in profile as the first hidden from the eyes of visitors and this affected the clot of Soul ( Music heavy , 122 * 80 , 2013 , oil on canvas , collage ) that became happier as a flower meadow just below the feet of lush trees and few if any of passengers dip to grasp and enjoy it.

To understand this road map , the first  I had to climb a hill as icy mountain overnight . Works that renewed motivation sometimes labeled as " Wings of Love " ( Natyre Inspired

50"H x 42"W, oil) .

Inside the bird under the wings of flaming helicopter as sound as hats ,  two lovers are meeting with touching poetic energy between the Ti- Unit and unified in the air . 

Instant nothingness with the fragrance of white rose widely known as a Snow Flower .

Before arriving to the higher motivation in thees cycles of painting , the mind was just in flame inside and was enriched in emotions by this kind man and a smiling soul's of artist.

Retaken motives in the art work of  a Fish as a cyclist , painting "Dream of Fish " ( 50 x 61 oil on canvas ) , and to " The Golden Dream of Fish " ( 61 * 76 , oil on canvas ) , plays this comic symphony  verses written on the canvas like fish scales.

I felt that the weights were down, without any  fears in this travel and following this happy thought , the same as smiley and happy inhabitants of Shkodra did many decades ago as a way of depart from the dictates nightmares 

I entered across the woods inside the art work named "Tree on red field of flowers"  inspired by the author ,  singing as a password transcended from Albanian ancient fathers.  I heard the sound of woods and gas sings of life.

Punctualism in Mediterranean style in his Sunshine warmth , is applied sweet and soothing, time to times in the paintings of George Pali, created as an art craft with silver and gold in filigrees technique of artisan hand made.

Harmony between spots as naturally obtained within wide sensation of Pali between the relationship from the cold and hot , dark and claiming balance in the painting - dream as his master pieces .

Further critical priori estimates of the exhibition by any visitor professional that works like easy and illustrative; I think that in this "No Gravity" , George surprises with innovation in the form of floppy and creates movement through the paces in composition .

This sequence against a parabola that there appears to be painted as a child proves that Paul 's childhood garden retains intact and not to forget the game has to bee a timeless artist.

Calling from oak blood or paternal gene homeland ( father Genome  ) manifested in the symphonic  jazz music to sing lullabies as a  human rhapsody. So jumping inside such a joyful spirit , excitement brought me by musical celebrations among paintings of Georges , touching the realized dream of several generations of  his predecessors to became a true artist.

Fulfillment of this family supreme wills, quiescent state is another good light as pollen gathered in this noble itinerary . 

To clearing through sincere fantasies , everyone may feel the 

original Sound in himself, the braided beauties of 

romantic traveler George Pali.  

Published in:

friendfeed.com/shkupipress/1a3829c6/simfo-xhazi-shkodran-ne-ngjyra

Babagjyshi nuk ka kujt t'i shkruajë - Komedia e dhimbshme e daljes ne Pension.

Dimri me shirat e ngatrruara dhe acarin e zbutur hyri me logon: Shqipëria dhuron. Shoqëria si ngjarje festiveia mbërriti të dhurojë për të varfërit tepricat dhe ky është lajm i mirë. Tek tuk sa për sy, hudhra e kësaj lëvizjeje kaq pozitive ( që mos u ndaltë kurrë!) ishte dalja nga mjegulla e katër babagjyshërve që papandehur e papritur sajuan ndonjë prapësi foto-higjenike tek një argjendari me një emër që e përforcon Dashurinë kur nuk teprohet si emri “Xhelozia”. Por po ta mendosh pak më hollë dhe artistikisht, në Polin e Veriut nga sa dihet nga publiku prej kinemasë thuhet se janë Elfët e talentuar që ia vënë ndonjëherë shkopinjtë nën slitë Babagjyshit Santa Klaus.

Sivjet u shkruan edhe shumë dëshira në letra të hapura dhe faqe facebooku e rrjete sociale dhe duket se shumë nga lutjet u dëgjuan por nga të tjerë babagjyshër civil. Madje mendoj se vetë dhuruesit bamirës në një kuptim e zëvendësuan dhe e nxorën në pension disi Babagjyshin. Përfytyroj një Babagjysh shqiptar me kostumin jeshil si ai bamirësi i njohur nga Turqia e sotme në ikonën e Shën Nikolasit apo Shën Kolli, mjekërbardhë e faqe kuq me një buzëqeshje të përmbajtur dhe thesin e tkurrur nga i ftohti në kohë krize.

Meqë doli në pension pak para kohe Babagjyshit kryeqytetas të Krishtlindjeve i duhet dhe të shkojë tek zyra e pensionimit në rrugën Myslym Shyri për të dorëzuar dosjen e dokumentave të ish punës. Atje ku vajta dhe unë para disa muajve me time më për të dorëzuar librezën e një punë 35 vjeçare në edukimin dhe argëtimin e dëgjuesve të radios si gazetare krijuese.



Brenda kurrizit të një pallati në kryqëzimin që shkon për tek Drejtoria e Policisë, pata fatin të shikoj nga brenda se çfarë ndodh brenda asaj dere me gardh hekuri ku të moshuarit rrinë në rradhë si para Portës së Shën Pjetrit. Do hyj ndonjëri nga Purgatori i Pritjes pa u mërzitur dhe humbur fillin në rrugëtimin për nga pleqëria.

Në fakt që tek dera ndihet zhvlerësimi i njeriut kur del në pension. Jeta dhe Ëndrrat vërtet nuk paskan mbaruar si thotë dhe spoti i freskuar i një reklame të një banke nga ish aktorët e njohur të filmit shqiptar. Por vetja më thotë se dhe Babagjyshit do dëshpërohej kur të vendosej në pozita pritjeje e rradhash false, ndërkohë që teknologjinë në rritje dhe dixhitalizimin e emrave, dokumentave dhe datave të secilit punonjës lehtësia mund të ishte e ngjashme me printimin e një çertifikate në zyrat e gjendjes civile të cilësdo njësie bashkiake në Tiranë.


Hyj dhe ulem në një stol për të plotësuar një formular të zbehur nga boja e mbaruar e fotokopjes. Jam me fat që kam disa stilolapsa dhe ua dhuroj të moshuarve, burrave e grave, zonjave e zotërinjve majtas e djathas stolit si tek stacioni i dikurshëm i trenit që vijnë edhe nga fshatrat për të marrë në një kuptim përqindjet e depozitave të kursimit të një jete punë si kuaj karroce. Janë brezi i pas luftës së dytë botërore, shumë prej tyre u janë vjedhur energjitë dhe puna e papaguar nëpër aksione, ndërtime vullnetare hidrocentralesh, minierash e veprash publike që sot jepen me konçesion dhe shteti mjel të ardhura të majme nga investitorët e huaj.

Ja ku vjen çasti kur dhe mamaja ime hap librezën dhe papritmas zbulon se disa nga vitet e punës i mungojnë nga pakujdesia dhe pavëmendja e zyrtarëve përkatës.

Këtu kujtoj një nga shprehjet komike të Çurçillit kur pa Shqipërinë dikur dhe vlerësoi se “Gjërat do të shkonin më mirë në këtë vend sikur minimalisht secili të bënte mirë punën e vet”. Mjerisht vërej se këtu bëhesh direkt fajtor dhe etiketohes si problematik përmes teknikës së dalë boje se mbrojtja më e mirë është sulmi kur ua vë në dukje ndonjë të drejtë që kujtdo shtetasi maqedonas nuk i diskutohet në shtetin e vet, pa u krahasuar larg qoftë me një kroat apo slloven. Harrohet kuptimi pse ke ardhur në punë dhe detyrimi primar ndaj klientit që gjithmonë ka të drejtë po ta shihet korrekte mardhënia.

Mirë mendoj po këtij Babagjyshit shqiptar me dosjen e tij shumë vjeçare a ndodh ti shënohet në Librezën e Pun ës se i kanë humbur pakot rrugës, prishur slita, sëmurur ndonjë nga drerët fluturues apo ka dërguar dhurata boshe duke shkelur premtimet e fëmijëve të çdo moshe.

Kthej kokën majtas djathtas dhe shoh shumë sy të rëna, vetulla të ngrysura të përcjellë njerzish nevojtarë të sorrollatur nga mbarë vendi prej një sportelisteje të re, që dika me marifet sa të lindur po aq edhe rafinuar t’ua gjejë sa hap syrin ndonjë defekt në dokumenta duke ua lënë si në jetimore dosjen shumë prej njerzve në pritje. Kushdo që troket tek ky xham është më mirë të kthehet nga ka ardhur qenka formula përjashtuese e kësaj zyrtareje të kualifikuar që përtonka të shkruajë mbi një formular standart.

Mirë se edhe pensioni i Babagjyshit shqiptar me kohë të pjesshme po i cungohet shuma jetike mujore prej lajthitjes së ‘dikujt’ , por iu dashka të presë edhe tre katër muaj deri sa të aprovohet pensioni ‘’post modern’’ prej nuk dihet sesa lekësh.


Babagjyshi shqiptar kostum blertë dhe kapele kuq e zi, përfytyroj sesi buzgaz do kthehej i përmbajtur drejt shtëpisë; të shkonte rrugës tek noteri, të trokiste në ish vendin e punës për të sqaruar gabimet trashanike dhe të merrte si detyrë shtëpie pasi të rikthehej në Polin e Veriut apo në ndonjë nga rezidencat e tij dimërore në malet shqiptare për t’i plotësuar ngadalë e shtruar formularët e Pensionit derisa ti pranohen kuptohet pasi disa kthimesh e rikthimesh.

Më pastaj nga pranvera nëse të ka rënë llotaria e vitlindjes në dimër të duhet me gjetur arkën e kursimeve ku pa komente njihet tabloja mjerane me diçiturën “Mrekullia e Rradhave” tek kioskat e lodhura si kafaze gjigande kanarinash ku ndahen si nga sportele burgu pagesat mujore.

Nëse ke fat dhe hyn në bankë, jeta ndryshon nga nata bëhet ditë.
Shërbimi ndryshon që në pritjen e gëzueshme tek dera me një mirseardhje në botën e komoditetit edhe ku ka pak por janë të sigurta.

Dikur në Shqipëri dhe në mbarë botën e qytetëruar aktualisht dalja në pension tingëllon dhe kremtohet si një festë shoqërore e familjare që zgjat e i dëgjohej zhurma ngado. Tani edhe për Babagjyshin e dhuruesit bashkmoshatar vendas, pensionimi pa pension qenka një tmerr argëtues si brenda një video loje pa fund.

Postuar nga nga Andi Bica:

http://gazetatelegraf.com/andi-bica-babagjyshi-del-ne-pension/

                                            A Lucky Christmas and
                        a Fantastic New Year!!!

      Gëzuar Krishtlindjen!!!

  Andi Bica

Ashiku i muzikës popullore dhe qytetare - Kasem Hallulli

" Zëri që ngrohte dhe argëtonte kryeqytetasit e viteve '90."

 Rijetova fillimet e viteve nëntëdhjetë këtë fund viti gjatë natës së bardhë e ditës së bekuar rinore, por nuk ia le dot vetes luksin, pa e kujtuar atë pjesë të ndryshimit që erdhi në Tiranën e pas komunizmit me muzikën. Nuk i referohem rrymave muzikore të skenave televizive apo diskove rinore që kuptohet patën ndikimin e tyre në hapjen e shqisave për çdo shqiptar të Shqipërisë.

Një tjetër tingull vinte nga qendra e Tiranës, madje nga aksi i Sahatit, hynte i ëmbël drejt e në zemrën e kryeqytetasit që sapo ish prekur pa frikë me lirinë e shprehjes.  Ulur te ish lokali Bashkia si  ballkon para Bashkisë së Tiranës, njerzit rrinin në pritje mbas orës tetë të fillonte mbrëmja. Linin jashtë derës me vetratë rrobat e pista të halleve e streseve të bartura dhe  ishin gjithë sy e veshë tek këndi i Orkestrës tiranse. Atje pritnin me gaz e frymarrje të ngadalsuar të ndodhte magjia.



Nuk jam muzikolog të shpjegoj dukurinë artistike apo të analizoj vlerat vokale të këngtarit Kasem Hallulli por si mik i familjes, gazetar kulture dhe spektator aktiv po përpiqem të kujtoj pak nga hiri i atij emocioni të papërsëritshëm.

Tek Kasemi kur niste festa e mbrëmjes argëtimi ishte i pambarimtë dhe njerëzit shfrenin e lironin veten prej ngarkesave të ditës dhe viteve të jetës së izoluar e privuar nga të shprehurit e fjalës dhe mendimit ndryshe.Këtë gjuhë tjetër të shkarkesës së dhimbjes ai e njihte, praktikonte dhe përshfaqte më mire se kushdo tjetër mes muzikantëve që e rrethonin.

Njëri prej tyre pinjolli i tiranas i traditës disa brezash nga u realizua dhe Stradivarit shqiptar, ljutari Ramazan Gurra më tregoi për netët e dikurshme plot emocion. Duke prekur violinat në qoshkun laborator të instrumentave në Universitetin e Arteve, profesor Rami më zbuloi dhe disa foto bardhë e zi nga dukej shpërthimi i pasionit të katërshes sa popullore po aq edhe qytetare.Më habit dhe fakti se vijon lidhja muzikore e familjare  mes trashgimtarëve të tyre Edi Hallullit violinistit të diplomuar në konservatorin e Vjenës dhe Erli Gurrës, të parit shqiptar të diplomuar në shkollën e Antonio Stradivarit në Kremona të Italisë.

Kasemi në biseda më tregonte me admirim për  etërit e familjes së tij tiranase autoktone si kryebashkiaku që mbajti gjallë shtëpinë e fëmijës një vit pas Pavarsisë kombtare, filantropi Zyber Hallulli. Për modelin e kulturës shumë gjuhsore të të parëve shkolluar si në Universitetet e Lindjes dhe Perëndimit;  vetë Kasemi ishte shembulli direkt i plotësimit të amanetit. Ai me arratisjen nga Shqipëria fundvitet ’80 drejt Austrisë arriti qëllimin e formimit profesional të të birit dhe trashgimtarit të tij në talentin muzikor.


Rikthehem tek efekti i zërit të Kasem Hallullit. Muzikaliteti ndihej edhe kur komunikonte lirisht por këngëtimi i tij ishte sipëror. 

Tingulli onirik më largonte nga realiteti i pa motivuar drej  një bote  ndjenjash e ledhkash plot dashuri.  

Shprehja më e plotë e tij me kitarën akustike si zgjatim i shpirtit,  me një magji thjeshtësie të merrte  me vete në histori pasionale duke e ndjerë veten si tek filmat dhe kënga plot gaz e dhembje e Domeniko Modunjos ose Mister Volares. 

Serenata si ‘’Amara Terra’’, “Varka po nisej”, “Baresha e Vogël”  ishin diamante në gjerdanin e repertorit të Kasemit që tek interpretimi i tij merrnin një dritë tjetër dhe ngjyresë më vitale se në interpretimet e mëparshme dhe mëpastajme.

''Varka po nisej,

përtej limanit,

ngriti flamurin të udhëtojë,

Ishte një vajzë...bashkë me një djalë!"

Fati i Modunjos do ta prekte si nga pëlqimi absolut i publikut vendas dhe i turistëve, po ashtu edhe  nga mospranimi i disa drejtuesve mediatik të kohës dhe përballjen e sfidën ndaj mediokritetit që hasën regjistrimet e para në Radio Tirana. Kuptohet se ishte e vetmja radio shqiptare asokohe. Si të parat regjistrime zyrtare ato ruhen në fondin zanor ose Fonotekën e radios si dëshmi e vlerave të interpretuesit dhe e një pjese e mozaikut të munguar vitesh tek lista e muzikës popullore të Shqipërisë së Mesme. 

Një ndjesi e beftë lumturie dhe trishtimi më pushtoi dhe  ishte kjo  prekja me zërin nga radio  të trios së këngëve “Po punon goca me grep”, “I kam hyp vaporit”, “Jelekun me are’’. Pas kësaj sprove me veten dhe mentalitetin e kohës Kasemi realizoi në pak vite me shumë mund e dashuri afro pesë albume dhe disa koncerte recitale duke qenë dhe protagonist në Televizionit Shtetëror i programit të Vitit të Ri.
Tek butësia atërore e këngëtimit të Kasemit vajza shqiptare ndihet e vlerësuar, e fisme dhe e përskuqur nga ndjenjat si në një pikture impresioniste të Renuarit, e lehtë dhe vallzuese mes peisazhit të shëndetshëm të natyrës.

"Po punon goca me grep

me nj'ato duar porsi pilur,

a s'ma fal nji muhabet;

pas teje u dogja Nur!"

Kuptimin e fjalës Ashik e mësova më vonë në emisjonet kulturore me këngëtarin beratas Pavli Shkarpa si dhe nga drejtuesi i folklorit Esat Ruka duke njohur bëmat sociale dhe suksesin e kantautorit Shyqyri Fuga dhe Isuf Myzyri si bashkëkohës krijimtarie. Në këtë linjë sa argëtuese dhe poetike e shoh dhe ndiej sot si Ashik i  këngës popullore e qytetare portretin Kasem Hallullit.

Kur dëgjova  vajtimin dashuror  “A ka Zot a ka Perëndi ?” vajtuar plot ndjenjë, duke e  parë  si Romeo dhe Xhuljeta shqiptare;  historinë e Ashikut në perëndim të Tiranës, në zonën e Ndroqit, ruajtur nga udhëtari austriak J.G. Hahni, dhe përcjellur nga tiransit breznish në tregimin e folur pranë oxhakut,  ndjeva pikëtakimet në kohë të historisë me legjendën. Pas këtyre prusheve nga zjarri i dashurive muzikore shikova më kthjelltas panoramën e bukurive të këtij trualli.

Kasemi nuk ishte i vetëm në stilin e tij mes modernitetit dhe trashëgimisë muzikore, shpesh ai hua-jepte e hua-merrte vlera nga këngëtaret e njohura si Fitnete Rexha dhe Ema Qazimi.
Si koleksionist ai diti të mbledhë me vullnet e mirësi këngët e harruara e të ruajtura tek bartësit në moshë të thyer, madje duke i gjurmuar e vizituar në fshatrat më të thella rajonale plot durim e duke ua ridëgjuar kujdesshëm fjalët origjinale dhe tingëllimën burimore.

Ndonjëherë ngrihem teksa agon dhe marr të skicoj ndonjë portret për tu liruar nga ëndrrat e trazuara. Gjithshka merr kuptim me tingujt sapo nis të luajë kitara romantike dhe dëgjohet nga agregati i kompjuterit violina grishëse në sfond;

‘’Unë jam një lule n’saksi ...

se ma thon emrin Lule mos m'prek!”

Kasem Hallulli  ishte zëri relaksues i atyre dimrave të  pas dhjetorit në fillim vitet ’90, që na e ngrohte ajrin me tinguj dhe na e  bënte botën si festa më e bukur që do ta kish zili çdo kryeqytet.Ndryshimi që solli ishte i padukshëm dhe mbërriti më ngadalë, por zuri vend ndjeshëm në kujtesën e përbashkët.

Nga 
Andi Bica
 
Publikuar tek:
http://www.peshkupauje.com/2013/12/ashiku-i-muzikes-popullore-dhe-qytetare-kasem
 19 Dhjetor 2013 - 22:46

Refleksion nga ekspozita “Afër dhe Larg” (“Far and Close”) në Galerinë Kombtare të Arteve.

Grisja e Formës në pikturën e Rexhep Ferrit.

nga Andi Bica

Ndjesia e parë sapo hyra në odën piktorike të autorit Rexhep Ferri është Muri si entitet dhe ftohtësia e tij.  Një ftohtësi që lëviz në teksturat e nuancimeve të grisë duke duke ofruar pak nga secila ngjyrë. 

Leximi krijesave si prerje hijesh më lëvizi imagjinatën duke ndjekur  hyrje daljet nga njëra portë e hapur në tjetrën , nga arti tek arti. 

Në kuadrot e  Ferrit ndihet Dora e Mjeshtrit që di të sendërtojë botërat e tij në telajo duke na dhuruar imazhe me raporte koloristike të ekuilibruara skajshëm.  

Natyrshëm  dhe  e rafinuar shpërhapet vjollca ose  e Purpurta ballkanike. Por këtë asimetri në ekuilibër nuk mund ta pohoj  për raportet grafike sepse ndiej në disa nga punët se qëllimshëm pikturat bien ose anojnë pak  majtas ose djathtas në vartësi të konceptit apo thelbit të veprës.

Ja , tek Eva dhe Adami apo vepra ‘’miti i burrit dhe gruas’’, të errtat anojnë dhe tërheqin Burrin në krahun e tij teksa Gruaja e fton drejt një porte kalimi të kuqe ku graviteti shihet se humbet ose lehtësohet nga Dashuria.Po tek "Toka e Kuqe" ndjehet graviteti i njëkahshëm tek të ngrohtat e dendsuara.

Fizionomia e figurave. - Në ciklet e ekspozitës Larg dhe Afër  përveç kuadrove si në konservë dhe busti i bardhë  ndihet si zgjedhje a autorit mosprania e portretit e kompesuar me gjuhën e trupave transparent. Tek përmasimi  i krijesave që jetësojnë pikturat,  Ferri na sjell shtat dhe fizionomi alpine  në botkuptimin figural. Lartësia e personazheve në pikturën e Ferrit ndiej se është pjesë e arketipeve të përftuara  nga njëra gjeneratë në tjetrën përmes tipareve të racës dhe folkut muzikor.

I rikthehem Murit dhe këmishave të tij që ndërrohen nga njëri tonalitet në tjetrin dhe për këtë garderobë të pasur brenda njollës gri ndiej se përshfaqet mjeshtërisht gustoja fine e krijuesit dhe komplementarja mes ngjyrave dhe njollave që zgjedh. 

Muret e Ferrit në ngricën që transmetojnë janë si ekrane përjetimesh: 

Kinemaja e Hijeve ritmon brenda tyre duke më intriguar në komunikimin dhe ndërveprimin e figurave, trupave të ajërt që flasin me dromca përjetimesh. Muri ku pikë mbështetet miti grafik i Evropës, është pak  më i tkurrur  dhe në figurat e pezullta  demi që kalërohet dhe zbutet pabindshëm nga hije-bardhi shfaqet në fuqinë e vet përmes vijave të valëzuara.

Sistemi i vijëzimeve që zgjedh Ferri shoh se është më i pranishëm tek vijë lakuarat dhe vijë drejtat sesa vijë thyerat në konstruksionin figural. Hijet hedhin hapa e  sfilojnë me kostume të dizenjuara  nga dora e një stilisti dhe të  prera nga terziu brenda njeriut krijues  me copëra plot harkime e lakime prej nga asnjëra nga copëzat e prera nuk  hidhet si e tepërt por është pjesë e veshjes njerëzore.

Diptikët e skenave filmike që Rexhep Ferri vendos hera herës ripohojnë ligjësinë se ashtu si vepra qëndron në vetvete ajo  është  pjesë e ndërlidhur e një zinxhiri krijues në gjithëkohësi. Drita në pikturën e Ferrit manifestohet e largme , uniforme në kundërtitë që ai ngre thekshëm. Ditët dhe netët polare zgjaten por ndërrimi i stinëve nga njëri Mur botëndjesish tek tjetri vjen dhe ikën dukshëm.

Fryma  lidhet me gjuhën e formës. Ajo shpërhapet tek perdet që Ferri krijon mbi teksturat sa dramatike po aq paqtuese. Tek vertikaliteti në shtrirje i Hijeve që tentojnë të dalin nga Muret. Dyert dhe dritaret  anash dhe midis tyre janë si zgjime nga ëndrra tek zhgjëndrra e anasjelltas që duket si e pambamarimtë.
Tingulli i ngadaltë dhe i ngrirë përshpejtohet në raport me dendësinë e figurave. Melodia që ndiej në tërësin e veprës  për nga hijet mbërrin si një poem simfonik dhe si çakordim i akorduar.

Hyrje dalja në Murëtimin e Ferrit më hutoi disi  përgjatë degustimit të ekspozitës Afër dhe Larg. Ende nuk po gjej pallto apo qyrk të më ngrohë si duket ngase është ftohtësi e brëndshme. 

Por në këtë përgazje festash mes falsitetit dhe sinqeriteti në prag ndërrimi vitesh po ndjekam më të afërt ekuinoksin dimëror. 

Duke ndjekur portat e pikturave të ferrit po shoh për ndonjë dalje më të shpejtë për tek porta që të shpie në pranverë. 
… Hëna perëndoi teksa shkruaja në mëngjes dhe m’i mori me vete fantazmat e natës. Hija po fillon të më largohet e zmadhohet.  Sikur të isha vetë hije… prapë nuk do matesha dot me hijen e Sabahut! 

Dhjetor 2012
http://www.peshkupauje.com/2013/12/album/vertikaliteti-ne-shtrirje-tek-pikturat-e-rexhep

FYTYRZIME PELLAZGJIKE

NË SHTËPINË E SKULPTORIT VLADIMIR METANI

 

“Ciklopi ” thuhej se farkëtonte shigjeta të zjarrta ndërsa Metani me duart që zbusin e ledhatojnë bronzin e gizën llavore na fton të dëgjojmë një simfoni të panjohur rezonancash.
Me sa shihet kjo është gjuha e rigjetur me shkronjat e një alfabeti të figurshëm. Në këtë sipërmarrje duket se me pafajsinë e vëllait të vogël, Metani ka thirrur e zgjidhur nga zemra e nëntokës titanët e fjetur të Atlantidës. 

Hyrja në odën e miqve të skulptorit elbasanlli Vladimir Metani është një befasi dhe pasurim brendshëm për secilin vizitor. Atje e gjen veten të rrethuar nga tingujt e violinës së qeshur të Isuf Myzyrit, e mandej në pëshpërimat melodike të zanave.
 

Ladi siç është mësuar ta thërrasin është bartësi dhe prurësi i furishëm i kësaj përtej bote, vetëm përmes duarve dhe syrit ciklopik të fantazisë. Kuzhina ose salla e pritjes së miqve prej vitesh është shndërruar në një muze të legjendave parailire , që shpien drejt fillimsisë së njerëzimit. 

Me gjuhën e formave parake, si krijues me alkiminë e metaleve Metani, komunikon me këdo që preket me punët e panumërta . Punimet si uji i detit kanë fituar shumë territor ndaj bregut të hapësirave ku jetohet . 

Simbolet e pjellorisë si “Pani”, ish perëndia i botës baritore, gjiu i zanave krijojnë dhe legjenda të reja për mitet moderne shqiptare si Kosova dhe divat e saj. 




Të zgjosh antikitetin është një emocion mbinjerëzor. Metani shfaqet i sinqertë në kufirin mes fëmijërisë dhe pleqërisë, portave të hapura të lindjes dhe përtej jetës. 

 Kokat e tonuara në okër dhe jeshile në blu, pjatat rrethore të nderura në katër muret, dysheme dhe tavan rrëfejnë një tjetër histori, atë të genit shqiptar.

Metani dehet me pikën e qumështit të Rozafave dhe vallzon mbi majat e qelesheve të malsorëve tosk e gegë.

Durimshëm e me dashni Metani mbërrin tek e arta përmes polifonisë së kokave të përndezura nga motivet e uneve gjigande në Ishullin e Pashkëve dhe Pjelloria simbolike e japonezëve antikë.



Galeria e Vladimir Metanit si një guvë në majë të malit, një apartament në katet e larta të pallateve në unazën pranë rrugës së Kavajës,të rrethon mes mijëra shenjave dhe arketipeve ku ndihesh i pasur dhe i plotë. 


Rrekja e Metanit, është krijimi i një kujtese kombtare të frymuar nga muzat pellazgjike.

“Ciklopi ” thuhej se farkëtonte shigjeta të zjarrta ndërsa Metani me duart që zbusin e ledhatojnë bronzin e gizën llavore na fton të dëgjojmë një simfoni të panjohur rezonancash. 

Me sa shihet kjo është gjuha e rigjetur me shkronjat e një alfabeti të figurshëm. Në këtë sipërmarrje duket se me pafajsinë e vëllait të vogël, Metani ka thirrur e zgjidhur nga zemra e nëntokës titanët e fjetur të Atlantidës.

Si eksplorues landor, Metani ka shtënë tani dashuri me gurët dhe fytyrzimin e jashtë tokësorëve tek ta.  
Me duart e ndjeshme që janë shndërruar në instrumenta të formës kozmike, Metani na sjell tinguj jete nga planete dhe yjësi të reja!

Nga Andi Bica

Publikuar më 22/02/2011

Gazeta Metropol.